Πρεβελάκης Παντελής

Πρεβελάκης Παντελής

 

    Ο λογοτέχνης Παντελής Πρεβελάκης γεννήθηκε το 1909 στο Ρέθυμνο της Κρήτης. Τελείωσε το γυμνάσιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του και στη συνέχεια ήρθε στην Αθήνα, όπου σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή. Μετά την αποφοίτηση του ταξίδεψε στην Γαλλία και παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή των Γραμμάτων του Πανεπιστημίου του Παρισιού και στο Ινστιτούτο Τέχνης και Αρχαιολογίας.

Όταν γύρισε στην Ελλάδα ανακηρύχτηκε διδάκτορας της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Το 1937 έγινε καθηγητής της ιστορίας της τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών και στη θέση εκείνη παρέμεινε μέχρι το 1974. Στο διάστημα μεταξύ 1937-1941 υπηρέτησε στο υπουργείο Παιδείας ως διευθυντής Καλών Τεχνών. Από νεαρή ηλικία φάνηκε ότι διέθετε ταλέντο πεζογράφου και ποιητή , και σε ηλικία μόλις 18 ετών εμφανίσθηκε στον ποιητικό στίβο με το ποίημα "Στρατιώτες".

Το 1939 κυκλοφόρησε και η δεύτερη συλλογή ποιημάτων του, "Η γυμνή ποίηση" μέσα από την οποία φαίνονται οι τάσεις του ποιητή προς το σουρεαλισμό. Την ίδια εποχή παρουσίασε και το πρώτο πεζό έργο του, το μυθιστόρημα "Το χρονικό μιας πολιτείας", το 1940 δημοσιεύεται το δεύτερο μυθιστόρημα με τίτλο "Ο θάνατος του Μέδικου" και το 1941 η ποιητική του συλλογή "Η πιο γυμνή ποίηση". Στα μεταπολεμικά χρόνια έγραψε καινούργια έργα όπως "Παντέρμη Κρήτη" (1945), "Ο Κρητικός-Το δέντρο" (1948), "Ο Κρητικός - Η πρώτη λευτεριά" (1949), "Ο Κρητικός-Η πολιτεία" (1950), "Ο ήλιος του θανάτου" (1959), "Η κεφαλή της μέδουσας" (1963), "Ο άρτος των αγγέλων" (1966).

Η συγγραφική δραστηριότητα του Πρεβελάκη εκτείνεται και σ’ άλλους τομείς, όπως οι μελέτες, οι μεταφράσεις και το θέατρο. Από τις ιστορικές και τις κριτικές μελέτες ξεχωρίζουν οι "Δομίνικος Θεοτοκόπουλος", "Ο Γκρέκο στη Ρώμη", "Δοκίμιο γενικής εισαγωγής στην ιστορία της τέχνης", "Ο ποιητής και το ποίημα της Οδύσσειας" κ.α. Ασχολήθηκε επίσης με μεταφράσεις έργων του Μολιέρου, του Βαλερύ, του Μωρουά, του Καλντερόν, του Κλωντέλ, του Ευριπίδη.

Τέλος σημαντική ήταν η παρουσία του και στο θεατρικό χώρο, στον οποίο έδωσε αρκετά έργα όπως "Το ιερό σφάγιο", "Ο Λάζαρος", "Δύο Κρητικά δράματα",
"Το Ηφαίστειο", "Τα χέρια του ζωντανού Θεού", "Το χέρι του σκοτωμένου", "Μουσαφιραίοι στο Στεπαντσίκοβο" κ.α. Από τα θεατρικά έργα που αναφέραμε τα τέσσερα πρώτα ανέβηκαν από το Εθνικό Θέατρο.

Ο Πρεβελάκης έχει τιμηθεί με Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, με το Βραβείο της ομάδας των "Δώδεκα", και με το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων. Από το 1977 είναι μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.